Shoqërizimi dhe abuzimi nga substancat në adoleshencë

– Përse ndodh përdorimi tek rinia që në moshën e adoleshencës dhe problematikat dhe pasojat qësjellin tek individët, familjet dhe komuniteti nëtërësi?

Problemi shqetësues dhe alarmantë është abuzimi me substancanga shumica e adoleshenëve dhe problemet emocionale dhe tëtemperamentit në lidhje me realitetin në botë sot. Në formimin e temperamentit të adoleshentit ndikimi i shoqërisë është i madhdhe shumëplanësh, ai kap shumë sfera të jetës dhe veprimtarisë, ndryshon jetën fizike, sociale e psikike të personalitetit, i ciliështë kushti primar i socializimit të tij. Temperamenti shoqëror iadoleshencës përfshin nivelin adoleshent të formimit tëkarakterit, interesave, botëkuptimit, idealeve, bindjeve, aftësivee prirjeve, shpreh gjendjen e caktuar emocionale-volitive, shkallën e afektivitetit dhe të motivacionit, natyrën e veprimtarisë praktike, pozitën dhe statusin social të moshës.Mënyrat se si të rinjtë mendojnë për botën dhe veten, mënyrat si reagon emocionalisht në situata të ndryshme dhe ndaj të tjerëve, mënyrat se si vepron në jetën e përditshme etj. Gjithësecili nëshoqerinë tonë gjatë adoleshencës ndesh në disa problema qëkanë lidhje me seksin, vetëdijen, kontrollet prinderore, kodetmorale, ose konformizmi ndaj normave sociale.

– Cilat janë disa nga faktorët që dërgojnë të rinjtë nëabuzimin me substanca?

Në intervistat dhe këshillimet që kam realizuar me disaadoleshent dikur në vitin 2017, fillimi i substancat narkotikekishte ndodhur në adoleshencë rreth moshës 14-16 vjecare.Fillimi i këtyre substancave të ndryshme ndikoheshin ngashoqëria, presioni i bashkëmoshatarëve dhe aksesi ndaj drogësdhe substancave, konsumini i tyre shihet për të rinjtë sipërshatje me shoqërinë, ofrimi i substancave dhe alkoolit ngashoqëria, krijimi i një shoqërie të re që përdor alkool dhesubstanca dhe frekuentimi i festave të natës. Gjithashtu përvoja e brendshme dhe e sjelljes sic janë emocionet negative si, mërzitje, trishtim, stresi i ndikimit nga zhvillimi i hormonevedhe kurioziteti për të provuar gjëra të reja dhe për të gjetur“vetveten”. Faktorë të tjerë por tepër të rëndësishme janëmarrëdhëniet dhe komunikimi me familjen si neglizhimi dhetolerance e tepër e prindërve në moshën e adoleshencës, mungesa e informacionit nëpër shkolla, mungesa menaxhimitdhe mbikëqyrjes së këtyre tendencave drejt abuzimit tëadoleshentëve nga stafi i shkollës duke përfshirë: mësuesit,psikologët,punonjësit sociale. Pra duhet krijuar njësistem mbrojtës që fatkeqësisht akoma nuk e shoh në vendintonë.

– Cilat janë kostot e problemeve nga substancat ?

Të rinjtë që konsumojnë substanca narkotike dhe alkool kanëdëme të mëdha si më poshtë:

• Ndikojnë në rritjen dhe zhvillimin e adoleshentëve, veçanërisht në zhvillimin e trurit.

• Probleme të shëndetit psiko-fizik dhe emocional të tilla si sëmundjet e zemrës, presioni i lartë i gjakut dheçrregullimet e gjumit.

• Dështimi për të shkuar në shkollë dhe lënia e arsimit.

• Rënie të mëdha në gjendjen ekonomike dhe krijojnë shumëshqetësime në familje.

• Probleme në dëme të caktuara me sjellje sociale tërrezikshme si psh; në incidentet e dhunës dhe grindjevefizike dhe seksuale,si seksi i pambrojtur.

• Gjithashtu mund të themi se shumë aksidente rrugore janërealizuar së fundmi nga ngarja e makinës në gjendje tëdehur nga adoleshentë duke pësuar plagosje dhe deri nëhumbjen e jetës.

– Çfarë duhet të bëjmë që një adoleshent të shmangabuzimin me drogën ?

• Duke folur dhe komunikuar më tepër nga sistemimbështetës si familja dhe institucioni arsimor përpërdorimin e drogës dhe sesi ndikon tek të rinjtë

• Kushtimi i vëmendjes,vendit ku shoqërohet me miqtë, zbuloni se për çfarë lloj aktivitetesh interesohet dhendihmojini atë të përfshihe në një aktivitet të shëndeshëmpër zhvillimin e tij fizik dhe psikosocial.

• Diskutimi për mënyra për t’i rezistuar presionit tëbashkëmoshatarëve dhe se si të refuzoj ofertat e përdorimittë substancave.

• Nëse keni ndonjë përvojë dhe keni zgjedhur të mos përdornidrogë, shpjegoni pse. Nëse keni përdorur drogë, tregoni atëqë ju mësoi përvoja.

• Njohja e miqve të tij dhe rrethi shoqëror. Nëse ata qëshoqërohet përdorin drogë, adoleshenti mund të ndiejëgjithashtu presion për të eksperimentuar.

• Vendosni rregulla. Shpjegoni rregullat e familjes suaj, tëtilla si largimi nga një festë ku ndodh përdorimi i drogësdhe mos hipja në makinë me një shofer që ka përdorurdrogë.

• Ofroni mbështetje. Ofroni lëvdata dhe inkurajim kuradoleshenti të ketë sukses. Një lidhje e fortë midis jush dheadoleshentit mund të ndihmojë në parandalimin e adoleshentit nga përdorimi i drogës.

• Adoleshentët duhet gjithashtu të nxiten të mendojnë rrethmoshës së rritur, rreth asaj se kush janë ata, si dhe rrethnevojës për të marr vendime për të ardhmen.

Clinical Therapist/ Terapiste klinike: Ornela Lami

Numer kontakti : + 355 69 669 6222